نکات ۱۴۰۰ سگ گریت دین، تاریخچه، تغذیه، تیپ شناسی و پرورش گریت دین

همونطور که در مطلبی با عنوان " جادوی گریت دین " مختصری در مورد این نژاد مهم و دوست داشتنی صحبت کردیم ، در ادامه و در این مطلب تلاش میکنیم کامل تر و به شکل محاوره ای و با بیان ساده تر در مورد چگونگی نگهداری ، اخلاق و روحیات گریت دین و اشاره به نکات مهم استاندارد بپردازیم.

معیار انتخاب گریت دین

جدا از بحث جنسیت ، رنگ و مسائل مربوط به پدیگری و شجره ، اساسا مهم است بدانیم وقتی سراغ گریت دین میرویم ، اطلاعاتی در مورد نحوه ی نگهداری و شناخت از او داریم یا خیر. گریت دین در برخورد با دیگر نژادها محافظه کار و تقریبا سازگاری خوبی دارد ، او معمولا چهره ی تهاجمی نسبت به دیگر سگ ها نداشته و ترجیح میدهد ارتباط دوستانه برقرار کند. در ارتباط با انسانهای غریبه نیز محتاط و برای اعضای خانواده ، دوست بسیار خوبی است ، بخصوص با کودکان رفتار بسیار عاطفی و دوستانه ای دارد. او تحرک زیادی ندارد و ساعات بسیاری از شبانه روز را به استراحت می پردازد اما ساعاتی را نیز به بازی و پیاده روی و کلا تحرک میپردازد ، به دلیل وزن و جثه ی گریت دین ، محل استراحت او نباید خشن و سخت باشد چرا که به سرعت آرنج ها ، پنجه ها و نقاط مختلف بدنش پینه میزند.

معمولا یا از تشک های مخصوص یا حداقل از کف پوش هایی مانند " گرانول " استفاده میشود تا هم از پینه زدن بدن او جلوگیری شود و هم از جنسی نباشد که به سادگی قابل جویدن و از بین رفتن باشد. فراموش نکنیم توله ها و حتی گاهی سگ های بزرگ بازی گوش هستند و باید مراقب باشیم در مجاورت آنها و محل استراحتشون سیم و کلید و پریز برق در دسترس نباشد.

تغذیه گریت دین

تغذیه ی گریت دین بحث بسیار گسترده ای است که نکات ظریف بسیاری را شامل میشود اما ایراد کار اینجاست که اغلب مطالبِ ارائه شده ،  ترجمه ی مقالات فرنگی هستند که درصد قابل توجهی از آن فرمول های تغذیه عملا در کشور ما به دلایل مشخص ، قابل اجرا نیستند. بعنوان مثال به دلیل شرایط تحریم و ... حتی از تهیه ی غذای آماده و به اصطلاح خشک " رویال کنین " عاجز هستیم و یا قیمت آن به حدی بالا رفته که نمیتوان همیشه استفاده کرد. در کشورهایی مثل روسیه از گردنِ گوزن بعنوان پروتئین طبیعی برای تغذیه ی گریت دین استفاده میشود در حالیکه تهیه ی گردنِ مرغ هم این روزها برای مردم ما مشکل است ! پس چاره چیست ؟

برای رفع این مشکل بطوری که هم ما از عهده ی آن برآییم و هم گریت دینِ ما تغذیه ی مناسبی داشته باشد ، موشکافی و تحلیل عناصر غذایی مورد نیاز او لازم است و اینکه این عناصر را چطور در مواد مغذی که دسترسی ساده تری به آنها داریم بیابیم استفاده از حبوبات اکیدا ممنوع است. برنج ، ماکارونی بدونِ ادویه ، نان ، سبزیجات  از جمله کلم ، هویج ، سیب زمینی و میوه هایی مثل سیب ، میتواند ویتامین ها و کربوهیدرات های مورد نیاز را براورده کند. میوه هایی مثل انگور مضر هستند. اسکلت و گردن مرغ ، سرسینه ی گوسفند یا گوساله که برای توله باید چرخ شود و استخوان نداشته باشد میتواند بخشی از پروتئین مورد نیاز را تامین کند. ماست ، ترجیحا کم چرب و پروبیوتیک میتواند مفید باشد.  

نحوه تغذیه مناسب برای سگ گریت دین

چه در مورد توله و چه در مورد گریت دین های بالغ ، دفعات بیشتر و حجم کمتر در تغذیه توصیه میشود ، یعنی اگر قرار است دو کیلو به او غذا بدهید ، تمام آن حجم غذا را به یکباره در اختیار او نگذارید ، بلکه چهار قسمت کنید و در فواصل زمانی مناسب یک قسمت بدهید.

تنظیمِ ارتفاعِ ظرفِ غذا و همچنین حجمِ غذا تاثیر مستقیم در کاهش احتمال آسیب دیدنِ او دارد و همچنین جذبِ بهتر. به این دلیل که اگر ظرفِ آب و غذا روی زمین باشد و گریت دین یا کلا سگ های نژاد بزرگ مجبور باشد برای آب و غذا خوردن خم شود ، احتمال پیچش معده یا نفخ که بسیار کشنده و غافلگیر کننده هست افزایش میابد. هنگامی که او تشنه یا گرسنه است و طبیعتا با ولع غذا میخورد و آب مینوشد ، احتمال نفخ بیشتر است نسبت به زمانی که شما وعده های غذایی را تقسیم کرده و نه او انقدر ولع گرسنگی دارد و نه حجم غذا انقدر زیاد است که منجر به نفخ شود. بهتر است ارتفاع ظرف غذا در محدوده ی کتف و شانه ی او تنظیم شود یا کمی پایین تر. ضمن اینکه اگر گوشت ، مرغ یا هر خوراکی که تدارک میبینید را میپزید ، اطمینان حاصل کنید که غذا نسبتا سرد شده باشد چون غذای داغ هم احتمال بروز نفخ را افزایش میدهد.

ارتباط عاطفی با سگ گریت دین

اصولا یک گریت دین انقدر که به ارتباط عاطفی نیاز دارد به غذا نیاز ندارد و این یک مبالغه نیست ، او اگر یک روز گرسنه بماند کمتر آسیب میبیند تا اینکه هیچ ارتباطی با مونس یا سرپرست یا به اصطلاح صاحب خود نداشته باشد. گریت دین، تمام طراوت و سرزندگی که تاثیر مستقیم در شادابی و زیبایی ظاهری و رفتاری او دارد را از ارتباطِ عاطفیِ خود میگیرد.

قطعا پیش آمده که تصاویر یا حتی از نزدیک گریت دین هایی را دیده باشید که جثه ی قوی و بزرگی دارند اما افسرده بنظر میرسند در حالیکه اگر آنها از نظر عاطفی تامین باشند حتی در صورت وجود نقصِ بدنی ، بسیار شاداب و باطراوت هستند حتی وقتی در سن کهولت باشند. در نتیجه اولین و مهمترین مطلب در مورد نگهداری گریت دین ، امکان ایجاد ارتباط عاطفی دائمی ست ، یعنی اگر موقعیت شغلی ، مکانی یا زمانی شما اجازه نمیدهد با او وقت بگذرانید ، هرگز سراغ تهیه ی یا خرید سگ گریت دین نروید.

استاندارد های سگ گریت دین

در وبسایت FCI فدراسیون جهانی سگ ، استانداردِ مشخص و واضحی از گریت دین ارائه شده که نیاز به هیچ تفسیر و توضیحی ندارد . شش رنگ در این استاندارد مشخص شده و تعاریفی از آناتومی کلی و جزیی بعنوان مثال قد گریت دین های نر از هشتاد سانت تا نود سانت و برای ماده ها از هفتادُ دو سانت تا هشتاد سانت. یعنی یک گریت دین نر نود سانتی هیچ برتری نسبت به گریت دین هشتاد سانتی به لحاظ استاندارد ندارد و هیچ گریت دین رنگ مشکی برتری نسبت به رنگ ابلق یا به اصطلاح هارلکویین ندارد.

اگر قرار بود میزان ارتفاع یا رنگ برتری محسوب شود استاندارد از واژه ی " قابل تحمل " استفاده میکرد ، یعنی میگفت : قد باید نود باشد اما هشتاد هم قابل تحمل است ... در صورتیکه اینچنین نیست و ارتفاع هشتاد با نود برای استاندارد هیچ تفاوت یا پوئنی ندارد اما مثلا در مورد استاندردِ چشم ها گفته : باید تیره باشند اما در رنگ ابلق یا هارلکویین چشم دو رنگ یا ابی " قابل تحمل " است ! مواردی هم هست که کلا مردود هستند مثلِ شکافِ بینی یا فقدانِ دندان.

در واقع هدف استاندارد و تعاریفی که ارائه شده و ممکن است در فواصل زمانی تغییراتی هم در آن ایجاد شود ، همسو با سلامتِ سگ و حفظ چهارچوب آن نژاد میباشد. عمر گربت دین، همچنان که در سالهای اخیر بخصوص در دو سالِ گذشته ، حمایتِ استاندارد بیشتر از تیپِ سبک ترِ گریت دین ها بوده تا تیپِ سنگین و به اصطلاح هایپر و دلیل آن عمر کوتاه تیپ هایپر نسبت به تیپ های سبک تر هست. اگر جستجو کنید ، به ندرت گریت دین های تیپ هایپر در جهان میابید که به ده سال رسیده باشند و این غم انگیز است که انسان بخاطر لذت خود تغییراتی در این نژاد ایجاد کرده که جثه و قد و وزن او بالاتر برود و سنگین تر شود ، انسان کمی لذت بیشتر ببرد ولی او عمر بسیار کوتاه تری داشته و طبیعتا مشکلات فیزیکی او نیز به شدت افزایش میابد.

اشاره به این مطلب به این دلیل است که اگر ساده و واقعی بخواهیم به آن بپردازیم ، تکیه بر تنها مواردی که به اصطلاح بازاری هستند خطاست ، دیر یا زود برای پیشرفت و همسو شدن با آنچه که در جهان مطلوب است باید سعی کنیم به تمامِ فاکتورهای تعریف شده در استاندارد اهمیت بدهیم. اینکه در کشورمون مسابقات مهم نداریم ، پس به آنچه که تبِ بازار است اهمیت بدهیم بی معنی ست ، آنچه استاندارد تعریف کرده تنها برای مسابقات نیست بلکه برای ثبات نژاد و سلامت اوست. پیش بینی میشود طی سالهای آینده ، محدودیت جدیدی برای ارتفاع و حتی وزن گریت دین ها در نظر گرفته شود و در جهت سلامت سگ ، معیار و استاندارد هم تغییر کند و گریت دین ها به حالت سبک تر و با طراوت تری برسند.

تیپ های گریت دین

گریت دین ها بصورت کلی به دو تیپ امریکایی و اروپایی تقسیم میشوند. گریت دین تیپِ امریکایی وزنِ کمتر نسبت به تیپِ اروپایی در ظاهر دارد و همچنین شمایل و ساختارِ جمجمه و پوزه و لب ها در تیپِ اروپایی بزرگ تر و حجیم تر از تیپِ امریکایی ست در واقع خودِ تیپِ اروپایی هم شامل شاخه ها و تیپ های مختلفی هستند که توسطِ بریدرهای شاخص پرداخته شده اند.

بررسی دقیق تر  گریت دین تیپ های اروپایی اساسا از حدود سال هزار و نهصد ، برای گریت دین ها شجره صادر شد و اولین ساختار هدفمند و حرفه ای شکل گرفت. در حدود دهه ی هفتاد میلادی ، گریت دین ها شکل و شمایل تازه تری به خود گرفتند و تغییرات فنوتیپی مشخصی در اونها شکل گرفت. در ابتدای دهه نود ، اولین اساطیر گریت دین  همچون هیروشیما دل لا بنجامین ظهور کردند و تاثیر شگرفی در چشم اندازِ این نژاد ایجاد شد و دورانِ طلاییِ تاریخِ گریت دین را میتوان حد فاصل سالهای دو هزار تا دو هزار و پانزده دانست. آنجا که خیلِ عظیمِ اساطیر یکی پس از دیگری آمدند و جلوه ی با شکوهی به گریت دین در جهان بخشیدند.

تالارِ مشاهیرِ گریت دینِ جهان ، نقش های شگفت انگیز و اسامیِ فراموش نشدنی در خود جای داده که از آن میان میتوان به سان بایا آزورا ، تریقا اسکندر ، کایاک کندوران ، آتوس اسکندر ، بلنوس اسکندر ، کوئنتین کستلو روکه ، ال اژر اسکندر و نقطه ی عطف ِ تاریخِ گریتِ جهان ؛ والدز بایا آزورا اشاره کرد. گویی هر یک از این پدیده ها انبوهِ بسیاری از مخاطب های گریت دین را تبدیل به علاقه مند و بسیاری را نیز مجاب به تهیه و نگهداری و زندگی با گریت دین نمود. در حال حاضر نیز ، آبروس استار از کنل کلودیا بوهیمیکا ، پدیده ی بی نظیری در دنیای گریت دین است.

پرورش سگ گریت دین

بحثِ پرورشِ گریت دین بسیار مفصل و دارای نکات حائز اهمیت بسیاری ست که در اینجا تنها به تیتر های مهمتر میتوانیم بپردازیم. از جمله ی تیتر های مهم در ارتباط با پرورش گریت دین ، نوعِ کنل و چگونگی محل نگهداری ست ، گریت دین ها اساسا آسیب پذیر هستند و شایسته نیست تعداد زیادی گریت دین در محلی نگهداری شده و هر ساله تجدید نسل شوند. همانطور که بارها اشاره شد ، تعداد آنها باید بقدری باشد که بتوان برای تک تک آنها وقت گذاشت و طبق شخصیت هر یک ، نوع ارتباط مناسب را در پیش گرفت.

پیش از آنکه بخواهیم بپردازیم به اینکه کدامیک اصالت ظاهری بهتری دارند ، باید بدانیم کدامیک اصالت ذاتی و رفتاری بهتری دارند ، چرا که یک گریت دین بظاهر خوب اگر گوهر ذاتیِِ شخصیت یک گریت دین اصیل را نداشته باشد ، آنچنان مطلوب نیست. سپس برسی آیتم های استاندارد در یک گریت دین میتواند مهمترین دلیل انتخاب برای پرورش باشد ، باید عاری از علائم بیماری ژنتیکی و آیتم های مردودِ تعریف شده در استاندارد باشد. صحتِ پدیگری یا شجره بسیار مهم است.

رعایتِ رنگبندی در جفت گیری از عوامل مهم دیگر در کار پرورش گریت دین هست. بعنوان مثال اگر رنگِ فاون که در ایران نخودی یا شتری هم گفته میشود با رنگ ابلق یا هارلکویبن میکس شود ، ممکن است توله های حاصل رنگ درست در استاندارد داشته باشند اما فرضا اگر توله ی حاصل از آن جفت گیری ابلق باشد و در بلوغ با ابلق دیگری جفت بشود احتمال پدید امدن رنگ غیرِ استاندارد بعنوان مثال رمبو( سفید با خالهای زرد ) یا آلبینو بسیار است.

علت غیر استاندارد دانستنِ رنگِ رمبو هم بی دلیل نیست ، رمبو اگرچه خود سالم است اما  حامل و ناقلِ ژنِ آلبینو ست که آلبینو میتواند کم شنوا یا کم بینا باشد. آلبینو سگی ست که فاقد رنگدانه است ، یعنی وجود حتی یک خالِ کوچک دلیل بر آلبینو نبودن است ، البته ممکن است کم شنوا یا کم بینا باشد که قطعا مطلوب نیست اما آلبینو سگ سفید بدون کوچکترین رنگدانه است. میکس رنگبندیهای دیگر که مورد تایید نیست مثلِ بلو و فاون یا فاون و مشکی ، اساسا مشکلی ایجاد نمیکند و رنگ های استاندارد بوجود میاید ولی از این جهت مورد تایید نیست که در ادامه ی نسل اگر پرورش دهنده  آگاهی لازم را نداشته باشد میتواند در معرض خطا قرار گیرد.

در نتیجه صحت پدیگری بسیار مهم است ، اگر شما توله ای تهیه کنید و رنگ استاندارد داشته باشد و خدای ناکرده شجره را به شما دروغ گفته باشند ، در آینده ناخواسته باعث پدید امدن توله های ناسالم خواهید شد. البته اشتباه در کار پرورش در همه جای دنیا ممکن است پیش بیاید اما مهم نوع برخورد با آن اشتباه است ، پنهان کردن یا از بین بردن توله هایی که در اثراشتباهات جفت گیری حاصل میشود غلط است و کار درست اینه که اونها از چرخه ی پرورش خارج شوند و تحت مراقبت های مناسب به زندگی خود ادامه دهند.

در مجموع بدون ریسک ترین میکس ها از نظر رنگ ، مشکی با مشکی ، مشکی با منتل ، فاون با فاون و فاون با بریندل هست چرا که تمام اینها دارای ژن غالب هستند و جز خودشون رنگ دیگه ای بوجود نمیاد در حالیکه در طیف هارلکوئین و مرلکوئین بدلیل ژن مغلوب اتفاقات بصورت درصد بندی قابل پیش بینی ست و صد البته که پرورش دهنده ی آگاه هرگز وارد آزمون و خطا نمیشه و طبق تجربه و اطلاعات و با توجه به پدیگری و آگاهی از قدرت انتقال ژن هر سگ ، اقدام به انتخاب جفت میکنه.

جراحی گوش گریت دین

جراحی گوش گریت دین ها ، سالهاست که در جهان منسوخ شده و دلیل آن احترام به خود سگ است ، انسان برای جذابیت بیشتر سگ،  سالها پیش دست به این جراحی میزد اما رفته رفته رنجی که سگ متحمل میشد و اثبات حق حیوانات باعث شد این مدل جراحی منسوخ شود. هر گوش سگ برش خورده و ده ها بخیه زده میشد و مدتها باید آتل بسته میشد و نهایتا با اما و اگر ... گوشهای ایستاده تنها جهتِ خوشایندِ انسان دلیلی قانع کننده برای اینکار غیر انسانی نبود، حال اگر گوشها می افتاد و نمی ایستاد که جلوه ی سگ را نه تنها زیباتر بلکه چندین برابر زشت تر میکرد. برای اینکه بحث بیش از حد طولانی نشود در انتها لازم به اشاره است که برای شناختنِ صحیحِ گریت دین و احتمالا افرادی که علاقه مند به پرورش او هستند ، پیشنهاد میشود از طریق وبسایت رسمیِ فدراسیونِ جهانی سگ ، به درستی و با دقت استاندارد گریت دین مطالعه شود و با ایجاد تماس و ارتباط با پرورش دهنده های موفقِ جهان و حتی داورهای مهم جهان ، راهنمایی های درست و اطلاعات صحیح کسب شود.

سعید خلیلی